Kleuren en patronen – Trimpedia.nl

De verschillende vachtkleuren en patronen van een hond is een ingewikkeld proces van verschillende genen die alleen of samen voorkomen, elkaar beinvloeden of juist domineren. Hieronder heb ik geprobeerd het eenvoudig gehouden.

In diverse artikelen spreekt men over Locus en genen. Een Locus is een verzamelnaam voor een bepaalde groep genen. Bijvoorbeeld; het E-locus kent o.a. de genen E, Em, Eg, Eh, etc. Elk gen zorgt weer voor een specifieke eigenschap in de vacht.

Kleuren

Welke basis pigmenten zijn er?

Er zijn 2 basis pigmenten waaruit alle andere kleuren zijn opgebouwd.

1. Eumelanine; hieruit ontstaat zwart, bruin, chocolade, grijze en taupe kleuren

2. Feomelanine (Phaeomelanin); hieruit ontstaat rood, alle tinten van rood en geel (creme, goud).

Honden hebben beide pigmenten.
Maar niet alle honden zijn zwart of rood. Er zijn zoveel mogelijkheden die worden veroorzaakt door verschillende genen. Een stukje DNA-kennis is onvermijdelijk. Meer uitleg over DNA vind je onder het hoofdstuk Anatomie/DNA.

Zwart: Het E-gen zorgt ervoor dat zwart naar voren komt. Bij EE is de hond zwart.

Rood: Het e-gen zorgt ervoor dat rood naar voren komt. Een hond met ‘ee’ is volledig rood. Dit komt niet vaak voor.

Wit: Het ontbreken van beide pigmenten geeft wit.

Hoe ontstaan er andere kleuren?

Eumelanine geeft een zwarte kleur.
Als er een B-gen actief is ontstaat er bruin.
Het D-gen zorgt voor verdunning van de kleur. Zwart wordt bijvoorbeeld blauw of grijs.
Dit is niet hetzelfde als grijs worden naar mate de hond ouder wordt. Dit wordt veroorzaakt door het G-gen.
Zijn zowel het B-gen als het D-gen actief, dan wordt de zwarte vacht door het B-gen bruin en door het D-gen bijvoorbeeld fauve, chocolade of licht bruine.
Zijn het B- en D-gen niet aanwezig, dan blijft de vacht zwart.

Phaeomelanin geeft een rode kleur.
Er is maar één tint, namelijk rood die in verschillende variaties voorkomt. De kleur wordt door verschillende genen beinvloed waardoor de rode kleur wordt versterkt of verdund. Welke genen dit veroorzaken is nog niet helemaal duidelijk.

Er kunnen dus tinten ontstaan met alles tussen rood en wit; donker rood, licht rood, goud, creme, oranje, wit. In dit geval is wit niet echt helemaal wit. Eigenlijk is het een sterke verdunning van rood. Dit kun je zien aan de gele waas op sommige delen van de vacht.

Pigmentloze, dus echt witte, honden bestaan er bijna niet.

Diverse kleuren:

Champagne	licht goud, rode kleur
Charcoal	donkergrijs blauw
Chinchilla	grijze kleur met witte haren ertussen
Fawn	licht gelige bruine kleur
Isabella	bleekgele, creme kleur (verdunning van bruin)
Lever	leverkleurig bruin (verdunning van bruin)
Lilac	bruin, chocolade achtige kleur
Tan	bruin/rode kleur

Patronen

Masker

Het masker wordt veroorzaakt door het Em-gen.

Deze zorgt er voor dat de hond een zwart masker op zijn hoofd krijgt. Dit kan weer varrieren van donker naar licht.

Gestroomd (Eng: Brindle)

Stroming (zwarte golvende strepen over het lichaam) wordt veroorzaakt door het Kbr-gen.
K zorgt voor de zwarte kleur, E en B zorgen voor de bruine en rode kleur en Kbr zorgt voor de stroming. De hoeveelheid stroming wordt bepaald door het A-gen.

Sable

Dit is een vacht waarvan de onderkant gekleurd is met rood en de haarpunten met zwart. De zwarte haarpunten komen vooral tot uiting op de oren, boven op het hoofd, de staart, de rug en de nek.
Sable wordt veroorzaakt door het Av-gen.
Soms is er zo weinig zwart aanwezig dat het lijkt of de hond helemaal rood (recessief rood = ee) is. Maar een recessief rode hond komt bijna niet voor.

Varrianten van Sable:

Shaded sable (schaduw sable)=> duidelijke zwarte haarpunten

Tipped sable => iets minder duidelijk zwart aanwezig
Clear sable => bijna geen zwart aanwezig

Agouti

Dit is een wolfsgrauwe wildkleur. De haren hebben om en om rode en zwarte pigmenten. Dit wordt veroorzaakt door het Aw-gen

De bovenkant van de kop, rug en staart zijn over het algemeen donkerder dan daar onder.

Points

De rode en zwarte pigmenten zitten op specifieke plekken op het lichaam. Dit wordt veroorzaakt door het at-gen.
De wenkbrauwen, snuit, hals, borst, poten en onderkant staart zijn rood. De rest is zwart pigment. Omdat de kleuren van zwart en rood pigment kunnen varieren door bijvoorbeeld het D-gen (verdunning) hoeft de hond dus niet alleen rood en zwart te zijn.

Merle

Het gen wat Merle geeft zorgt er voor dat een deel van de zwarte pigmenten verdund worden. Dit gebeurt willekeurig, zodat de ene hond veel verdunning heeft en de ander weinig tot niets.
Op rood pigment heeft het geen invloed. Een hond kan dus compleet rood zijn en toch het Merle-gen hebben zonder dat je er iets van ziet.
Door de verdunning van zwart kunnen honden blauwe ogen krijgen.

Als twee honden met merle worden gekruist kan er zoveel pigmentverlies optreden dat er misvormingen bij de hond optreden. Daarom mogen nooit twee honden met het merle-gen gekruist worden.

Harlekijn

Harlekijn is enkele mogelijk als het Merle-gen aanwezig is. Het wordt veroorzaakt door het H-gen. Hierbij worden alle door het merle-gen verdunde zwarte vlekken wit gemaakt. De niet door het Merle-gen verdunde vlekken zwart blijven dan over.

Omdat Harlekijn niet mogelijk is zonder het Merle-gen, mogen er geen twee Harlekijnen met elkaar gekruist worden. Als twee honden met harlekijn worden gekruist kunnen de pups al sterven in de baarmoeder.

Wit patroon

Dit zijn pigmentloze haren. Er is geen zwart en geen rood pigment aanwezig.
Het wordt veroorzaakt door het S-gen. De hond heeft oorspronkelijk een kleur, maar door het S-gen ontstaan er witte vlekken. Dit kan varrieren van een enkel wit vlekje tot een bijna geheel witte hond waarbij de oorspronkelijke kleur bijna niet meer te zien is.

Roaining en Ticking

Door het T-gen ontstaan er kleine gekleurde vlekjes in een wit-patroon. Het gaat hierbij om willekeurige vlekken, meestal klein en ontelbaar.
Ticking zijn meer stipjes.
Roaning zijn veel gekleurde haartjes tussen het wit door.

Urajiro

Urajiro heeft witte snuit, witte wangen, witte wenkbrauwen, witte hals, witte binnenkant poten, witte borst en witte onderkant van de staart. Het U-gen vermindert de productie van phaeomelanine waardoor deze witte vlekken ontstaan.